De zwakste schakel

Een team is zo sterk als de zwakste schakel. Deze uitspraak wordt vaak gehanteerd om uit te drukken dat de meest remmende factor in een team bepalend is voor de uiteindelijke prestatie van het hele team. Vaak wordt met die remmende factor die ene collega die altijd niet thuis geeft bedoeld. Nét iets vaker ‘nee’ zegt tegen lastige klussen, nét wat vaker ‘voor zichzelf moet zorgen’, ‘zijn grenzen aan moet geven’ of nooit echt meedoet met andere activiteiten die bijdragen aan een teamgevoel. Nonsens. Ik noem twee punten waarom deze redenering onjuist is.

De leider

Enerzijds omdat een team presteert op basis van hoe er leiding aan gegeven wordt. De eindverantwoordelijkheid komt altijd neer op degene die de plek en het mandaat heeft om het team daar te krijgen waar het naartoe moet groeien. En dat valt of staat bij de eindverantwoordelijke, de leider. De prestaties van een team hangen af van of de leider ziet wat er nodig is én of/hoe die leider daarnaar handelt. Beide is geen sinecure. Daarom zit die leider ook op die plek en met dat mandaat. De rest valt onder de categorie smoesjes. ‘Ja maar mijn team werkt niet goed samen, teamlid x lijkt nooit te willen, teamlid y is eigenlijk niet geschikt voor haar functie.’

Wat mij betreft is het dus aan de leider om te zien wat er aan de hand is en wat er nodig is en er dan een passende actie op te zetten. Die smoesjes kunnen heel goed waar zijn, het hoeft niet de schuld van de leider te zijn dat het team onder presteert. Maar het is wel zijn/haar verantwoordelijkheid.

Sterkste schakel

Anderzijds zit het wel slagen niet in de rol van de zwakste schakel, maar in de sterkte van de rol van de sterkste schakel. Dat is namelijk degene die wél altijd ‘ja’ zegt tegen lastige klussen, wél thuis geeft als de nood aan de man is, zich altijd afvraagt ‘wat kan ik voor je doen?’ of altijd in is voor een feestje. Dát is namelijk degene die de zwakste schakel opvangt. Dat is degene die, ondanks de zwakste schakel, het team laat slagen. Vaak in stilte, bescheiden en zonder poespas doen wat er nodig is. Let overigens op: dit gaat over rollen en niet per sé om personen. In je ouderlijk gezin bijvoorbeeld, waarbij je de jongste van vier bent, kan je prima de rol van de zwakste schakel hebben (je laat je immers alles lekker aanleunen), terwijl je in het voetbalteam de rol pakt van de sterkste schakel.

Aandacht

En wat mij betreft, komen deze twee punten bij elkaar wanneer je je afvraagt hoe je een team zo goed mogelijk wil laten presteren. Vaak is het zo dat een leidinggevende de meeste aandacht geeft aan de rol van de zwakste schakel. Dat is immers degene die de meeste hulp behoeft, waar het brandje geblust moet worden en waar een oplossing voor verzonnen moet worden. Daarmee wordt de sterkste schakel vaak vergeten. Want die doet toch wel wat er moet gebeuren. Juist als de nood aan de man is. Devies is dus om de aandacht goed te verdelen. En dus ook tijd en ruimte te maken voor juist die collega die de rol van de sterkste zo vaak op zich neemt.

Bedank die eens vaker, spreek je waardering nog een keertje expliciet uit, verras hem of haar eens met een waarderend appje! En een kleine verrassing: Vaak blijkt dat de leidinggevende van het team, altijd de rol pakt van de sterkste schakel. Dan is een appje naar jezelf niet echt een oplossing. Maar daarover in een andere blog meer.

 

Wil je meer weten over onze Communicatie, Interactie & Managementvaardigheden trainingen, bijvoorbeeld de KIM en KIM NL (voor niet leidinggevenden). Bekijk dan nu de opleidingspagina’s!