Leiderschap in perspectief: De Cirkel van Acht – Deel I

Danny en Marlise nemen je mee in de Cirkel van Acht. Danny vertelt in deze blog over hoe het leven je de kracht kan afnemen. En Marlise laat in een volgend zien wat een levend antwoord kan zijn op situaties die ons (klein of groot) onderuit kunnen halen.

De onderste cirkel: wanneer het leven je onderuit haalt.

Cirkel van 8De eerste keer dat ik dit model zag was ik onder de indruk. Het liet me  zien dat we altijd de potentie hebben om, in elke situatie, te kiezen voor slachtofferschap. En dus ook de potentie hebben om daar niet voor te kiezen. Zoals vrijwel elk verhaal wat de moeite waard is, begint het pas interessant te worden als er iets mis gaat.  Zo ook in het leven: een scheiding, een afscheid, een onoverkomelijk drama. Iets wat ontwrichtend, pijnlijk of gewoonweg irritant is. Het kan dus iets groots zijn maar ook iets kleins. Een situatie die uitdagingen met zich meebrengt, waarin we geraakt worden. In het model noemen we dit simpelweg ‘een voor jou lastige situatie’.

Een voor jou lastige situatie. Mijn laatste grootste situatie met een storing staat me nog elke dag bij. De scheiding. Na 20 jaar samen zijn, lief en leed, kroost en kruis, feest en vracht, taak en taart gedeeld te hebben, tot de beslissing moeten komen dat het klaar is. Ten minste, tot de conclusie moeten komen dat ik er álles aan gedaan heb om het tij te keren, het gezin te redden, het huwelijk erdoorheen te brengen. En dat het niet mocht baten.

Vergelijken. De angst, de boosheid, het gevoel in de steek gelaten te zijn, te falen als man, als vriend, als vader… bijna ondragelijk was (en is het soms nog) om te ervaren. En dat komt vooral voort, uit de vergelijking die ik maakte, mey mijn beeld hoe het had moeten lopen. Want, zo zou het volgens mijn wereldbeeld niet moeten lopen. Immers, als je er je best voor doet en met hart en ziel je geeft om iets te laten werken, dan moet het toch te fixen zijn? Ik had immers ‘ja’ gezegd tegen dit convenant. Deze band en binding. De vergelijking met een ideaalbeeld. Het zou volgens mijn narratief niet zo moeten zijn. De discrepantie tussen hoe de werkelijkheid is en hoe we wensen hoe het in elkaar zou moeten steken.

Veroordelen. De stap daarna komt er meteen achteraan. De be- of veroordeling. Van mijzelf, de ander of de wereld.  Alles en iedereen kreeg de schuld van mij. Ik was te zwak, de ander deed niet genoeg haar best, de omstandigheden waren ook medeverantwoordelijk voor deze situatie. Zo vertelde ik me. Met slechts één uitkomst.

Het idee van geen invloed. Een idee geen invloed te hebben maakt machteloos. Het gevoel slachtoffer te zijn van dit alles. Ik had daar hele goede redenen en argumenten voor. En die bewezen dan ook mijn gelijk. Waardoor ik nog meer in de cirkel van het slachtoffer, de onderste cirkel, kon vastdraaien. Met zwaarte en schuldgevoel ‘droeg’ ik het dan maar weer. Mezelf veroordelend dat dit alles een resultante was van mijn keuzes. Mijn schuld. Mijn gedoe. Daarmee m’n angsten voor wat komen zou, m’n gevoelens van spijt als ik in het verleden keek en de verwarring van wat zich in het nu afspeelde, alleen maar meer aan kracht won.

Verzet. Met als gevolg dat ik nog meer met mijn eigen gedachten, demonen en schudgevoelens ‘naar binnen’ ging. Je weet wel…onder m’n steen verdwijnen. Oké, ik ging niet aan de drank of drugs of lege seks, maar mijn vorm van verzet tegen deze gehele situatie zat er vooral in dat ik me afsloot. Ik was degene die faalde volgens mijn verhaal en de schaamte die daarmee gepaard ging, zorgde voor een naar binnen gekeerde focus.

Ineffectief gedrag. Het gedrag waardoor ik de onderste cirkel herhaalde, zat met name in de neiging te imploderen. Het in m’n eentje te moeten doen, geen hulp vragen aan vrienden en familie. In stilte lijden en vooral niet mijn verdriet in al z’n ellende erkennen. Waardoor de cirkel rond is. Ik en mijn situatie. Alleen en verloren terwijl ik mezelf de opdracht gaf het alleen te dragen.

Hoe nu verder? Op dat moment had ik geen idee. Dit is mijn versie van een onderste cirkel, en ik hoop dat het jou als lezer helpt om terug te zien hoe jij in jouw leven in je patronen stapt. Nu, terwijl ik dit schrijf, heb ik er hernieuwd vertrouwen in dat er altijd wel een moment komt dat ik wél uit mijn onderste cirkel stap, dat ik genoeg last ervaar om anders met de situatie om te gaan. Maar op dat moment leek het de enige weg, en dat was en is oké. Nu voor ik het door heb, maak ik met dit besef al een stapje naar de bovenste cirkel.

Nieuwsgierig geworden? In deel II van deze blog serie vertelt Marlise je daar meer over!