De kracht van vertragen

Uit onze dagelijkse praktijk

Heb je wel eens het gevoel dat gesprekken niet willen vlotten en dat jouw gesprekspartner weinig meebeweegt? Dat je blijft hangen in een inhoudelijke discussie en je hard moet werken om resultaat te behalen? Vaak is de intentie er om gezamenlijk tot een oplossing te komen. Maar geef jij jezelf wel de gelegenheid om in gesprekken mensen te zien zoals ze zijn? Heb jij het geduld, de interesse en de compassie om je daadwerkelijk met de ander te verbinden?

Een aantal weken geleden is een groep managers bij ons in assessment geweest omdat zij ‘de ontwikkeling van teamleden moeten gaan faciliteren’. De meeste van deze managers waren gewend om pragmatisch te denken, vlot zaken aan te pakken en te sturen op resultaat. We zagen al snel dat deze resultaatgerichte drijfveer in hun persoonlijkheidsprofiel en het psychologisch interview duidelijk naar voren kwam, maar ook werd dit in hun aanpak tijdens het rollenspel gelijk zichtbaar. Ondanks dat hen wordt verteld om de tijd te nemen om het gesprek te voeren, gingen de meesten ‘recht op hun doel af’: even voor de vorm de ander naar een oplossing vragen en daarna zelf het heft in handen nemen om te sturen op het maken van (hun) afspraken. De uitkomst was dat de gesprekspartner zich vaak niet gehoord voelde, in gesprek met de hakken in het zand ging of ‘al morrend’ deed wat er van hem werd gevraagd.

De touwtjes loslaten

Tijdens de reflectiemomenten in het rollenspel werd duidelijk dat de meeste leidinggevenden een sterke voorkeur hadden om vooral op taak- en resultaatgerichte wijze teamleden te bewegen om met aangedragen oplossingen mee te gaan. De gesprekken werden in een hoog tempo gevoerd, waarbij de focus vooral lag op het inhoudelijk overtuigen van de ander. Het bleek ook voor hen lastig om ‘de touwtjes meer los te laten’ en in aanpak te vertragen, omdat dit ook een gevoel van ongemak met zich mee bracht (‘ik mag de regie niet loslaten, anders komen wij nergens’) . Zodoende was er in hun aanpak weinig aandacht voor wat er daadwerkelijk bij de ander speelde. Toch kan met minder inspanning meer impact worden gegenereerd en effectief richting aan het gedrag van anderen worden gegeven. Hoe doe je dit?

Luisteren loont

Om effectief te kunnen versnellen naar resultaat is het belangrijk om in gesprekken de juiste momenten te kiezen om te vertragen. In de praktijk betekent dit dat de regie meer moet worden losgelaten, er ruimte gecreëerd moet worden om ‘echt’ te luisteren en de tijd genomen moet worden om zowel op inhouds- als op relatieniveau zaken bespreekbaar te maken. Nu is het gericht inzetten van gesprekstechnieken zoals actief luisteren, samenvatten en doorvragen geen ‘rocket science’. Toch is het echt met aandacht kunnen luisteren een interventie die niet alleen auditieve maar ook visuele aandacht vereist. Dus naast ‘wat’ en ‘hoe’ iemand zijn boodschap communiceert, is het ook belangrijk om te kijken naar andermans mimiek en lichaamshouding. Dit vereist in het gesprek een vertraging in aanpak en een onvoorwaardelijke aandacht voor wie de ander daadwerkelijk is en wat diens beweegredenen, gevoelens en behoeften zijn. Hiervoor de tijd nemen, je nieuwsgierig opstellen en vanuit oprechte aandacht je in de ander verplaatsen, stelt je in staat om vanuit verkregen aansluiting, effectiever te kunnen sturen naar het bewerkstelligen van een gezamenlijk resultaat. 

Meer impact

Door middel van coaching en feedback ervaarde de groep leidinggevenden wat het is om de eerste stappen te nemen en – om vanuit vertraging – ècht te luisteren. Bij sommigen van hen was het nodig om het gevoel van ongemak wat hiermee gepaard ging (regie of doel loslaten) even ‘te kunnen verdragen’ en vanuit een meer nieuwsgierige contacthouding de tijd voor andermans verhaal te nemen. Door beter naar de ander te luisteren, gericht feedback te geven en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken, merkten zij dat met minder inspanning gesprekspartners in beweging kwamen. Ook werd hiermee meer draagvlak voor oplossingsrichtingen gecreëerd. Kortom:

1. Tijdig vertragen en echt luisteren loont daadwerkelijk
2. Vanuit begrip en verbinding komt de ander sneller in beweging
3.  Er ontstaat uiteindelijk een ontmoeting van betekenis met méér impact


De persoonsgerichte assessments van Van Harte & Lingsma zijn hét middel om beter zicht te krijgen op competenties en persoonlijkheid van (aankomend) medewerkers. Door een unieke combinatie van beoordelen en coachen komen we erachter wat iemand kan en wie iemand is.