Met het geven van een presentatie heb je de mogelijkheid om een kleine of grote groep van kennis te voorzien, te inspireren, of te overtuigen. Het is een mogelijkheid: zeker geen garantie. De inhoud paraat hebben en in de zendmodus staan, is vaak niet genoeg. Om je publiek te boeien van het begin tot het eind, is het van belang dat je bij de voorbereiding van een presentatie verder kijkt dan de inhoud.

In dit blog wil ik op één aspect inzoomen dat belangrijk is bij presenteren (en op het bredere vlak van communicatie en interactie): aanwezig zijn. Onderaan dit blog vind je een link naar een hoofdstuk uit ons boek  Leidmotief, waarin veel andere tips en tricks voor een goede presentatie beschreven staan.

Present zijn

De inhoud van een presentatie is natuurlijk essentieel: zonder inhoud geen presentatie. (Nou ja, het kan wel, maar dan moet ‘Geen inhoud’ de inhoud van je presentatie zijn, zoals bij deze Tedtalk:  ). Je herkent misschien dat je bij de voorbereiding vooral op de inhoud focust en die dan ook goed kent (met als valkuil dat je je blijft verdiepen in het onderwerp omdat je vindt dat je alles erover moet weten). Je bereidt je voor op mogelijke inhoudelijke vragen en je maakt je Prezi of Powerpoint nog een stukje mooier. Helemaal voorbereid! Of toch niet?

In het woord presenteren, zit het woord present: aanwezig zijn. Het wordt zo vaak als tip gegeven: in het hier en nu zijn, aanwezig zijn, even goed ademen, contact maken; allemaal waardevolle tips maar o zo lastig om je op de belangrijke momenten te herinneren en het ook echt te doen.

Contact maken

Als je impact wil maken, mensen wil raken, de kans wil vergroten dat de inhoud blijft hangen en/of wil dat je publiek tot actie overgaat, dan is het essentieel om contact te maken, met jezelf en je publiek. Hoe meer contact, hoe meer aanwezigheid.

Contact met jezelf
Dit gaat over het loslaten van de inhoud en je hoofd en het meer focussen op je lijf en op het waarom van je boodschap.

Je lijf: hoe sta je? Stevig met twee benen op de grond staan, zal een andere impact hebben dan als je je wat wiebelig staat.

Je ademhaling: of je je er nu bewust van bent of niet, of je er nu invloed op uitoefent of niet: je adem is er altijd. Om je lijf wat rustiger te krijgen, de inhoud en je hoofd meer los te laten, helpt het enorm om je aandacht te verleggen naar je ademhaling. Een paar keer bewust (diep) in- en uitademen, voor, maar ook tijdens een presentatie, kan een groot verschil maken om met meer rust impact te hebben met je presentatie.

Contact met het waarom
Het waarom van je boodschap: mensen voelen vaak feilloos aan of een boodschap oprecht is of niet, of je aanwezig bent of niet. Heb je jezelf afgevraagd waarom je deze presentatie geeft? Is het een verplichting? Heb je ja gezegd terwijl je eigenlijk niet wil? Krijg je er energie van, heb je er zin in? Hoe belangrijk vind je het dat je publiek je boodschap echt tot zich neemt en tot actie overgaat?

Ook dat gaat over contact maken: hoe meer je in contact kan staan met het waarom van de inhoud én  waarom jij op dit moment deze presentatie geeft, hoe prettiger het is voor zowel jezelf als je publiek om erbij aanwezig te zijn en hoe meer ‘als vanzelf’ het zal gaan.

Contact met je publiek
Behalve contact met jezelf, is contact met je publiek belangrijk. Oogcontact: als je iedereen mee wilt nemen in je verhaal, is het goed om iedereen aan te kijken: wat vaak (onbewust) gebeurt is dat je vooral links of vooral rechts kijkt: betrek iedereen!

Ook een veel gemaakte ‘vergissing’, is dat je bij het beantwoorden van een vraag, alleen de vraagsteller aankijkt, in plaats van het hele publiek erbij te betrekken.  Wanneer je voor een grote groep presenteert, is het ook belangrijk om de vraag te herhalen, zodat iedereen weet welke vraag je aan het beantwoorden bent!

Interactie
Alleen maar zenden tijdens een presentatie is niet alleen vermoeiend voor jou als presentator, maar je publiek zal eerder afhaken. Dit kun je voorkomen door tussendoor zelf vragen te stellen of je publiek vragen te laten stellen.

Mindfulness

Om contact te maken en aanwezig te zijn kun je allerlei trucjes toepassen, die je in de praktijk kunnen helpen. Als je er een verdieping op wilt , kun je ook actief mindfulness gaan beoefenen. Mindfulness is geen trucje, het is een proces van actief oefenen van het aanwezig zijn in het hier en nu, zowel bij wat er buiten je gebeurt als bij je interne processen. Deze zeer korte beschrijving doet geen recht aan de ervaring die mindfulness kan betekenen.

Presentatietips- en trucs

Download hieronder het hoofdstuk over presenteren uit ons boek Leidmotief! (pdf)